توسط : 
جنگل های حرا در قشم از خاص ترین و عجیب ترین جاذبه‌های گردشگری ایران محسوب می‌شوند. برای دیدن این جنگل‌ها باید با قایق به دل خلیج فارس بزنید. جنگل های حرا در زمان‌های خاصی به زیر آب فرو می‌روند و زمانی که سطح آب پایین می‌آید از دل آب بیرون می‌آیند و صحنه‌‌ای عجیب و به یاد ماندنی را برای هر بیننده‌ای رقم می‌زنند.
همه چیز درباره جنگلهای حرا
جنگل های حرا (مانگرو) از جاهای دیدنی قشم هستند که با نام جنگل دریایی نیز شناخته می‌شوند. پوشش گیاهی این منطقه را درختان چندل و حرا تشکیل می‌دهند. درختان جنگلهای حرا با مد دریا به زیر آب فرو رفته و در زمان جزر، به مرور از دل آب بیرون می‌آیند. درباره درختان حرا افسانه‌ها و داستان‌های محلی متعددی وجود دارد. برای مثال گفته می‌شود که درختان حرا از اشک چشم انسان روییده‌اند یا برخی معتقدند که این درختان سوغات هندوستان هستند که در نزدیکی بندر لافت کاشته شده‌اند.
شرایط اکوسیستمی منطقه حرا خاص بوده و زیستگاه پرندگان مهاجر متعددی نظیر کفچه نوک تیز، کاکائی، سلیم خاکستری، گیلانشاه، حواصیل هندی، حواصیل بزرگ و… است. تقریبا ۸۰ درصد آبزیان خلیج فارس در جنگلهای حرا تخم ریزی می‌کنند. در جنگلهای حرا انواع دوزیستان، آبزیان و پرندگان زندگی می‌کنند. برخی از موجوداتی که ممکن است در این منطقه ببینید عبارتند از مارهای دریایی، لاک پشت‌ها و ماهی‌های مختلف. جنگلهای حرا در سال ۱۳۵۱ وسعتی معادل ۸۲۳۶۰ هکتار داشته و به نام منطقه حفاظت شده حرا شناخته می‌شدند. این جنگل‌ها در سال ۱۳۵۴ توسعه پیدا کرده و به ۵۸۶۸۶ هکتار رسیدند و عنوان پارک ملی به آن‌ها اختصاص یافت. در سال ۱۳۵۶ جنگلهای حرا به شبکه جهانی انسان و زیست کره یونسکو ملحق شدند. این جنگل‌ها هم اکنون زیر نظر اداره کل محیط زیست استان هرمزگان محافظت و نگهداری می‌شوند.
درخت حرا
درختان حرا دارای ارتفاع بین ۳ تا ۶ متر هستند و شاخ و برگ سبز روشن دارند. این درختان آب شورزی بوده و می‌توانند آب شور دریا را تصفیه کنند و بخش شیرین آن را جذب کرده و نمک آن را دفع کنند. درختان حرا در حقیقت تصفیه خانه آب شیرین کن طبیعی دریا هستند. قدمت درختان جنگلهای حرا بسیار زیاد بوده و این درختان در تمامی فصول سرسبز هستند. به همین علت جنگلهای حرا به جنگلهای همیشه بهار نیز شهرت دارند. درختان حرا در ماه خرداد پر از گل‌های زرد رنگ شده و زیبایی خاصی پیدا می‌کنند.
این درختان در طی میلیون‌ها سال تغییر یافته و توانسته‌اند خود را با آب شور دریاها سازگاری دهند. این درختان همچنین با جزر و مد دریای نیز سازگاری دارند و در مقابل امواج‌های دریایی مقاوم‌اند. درختان حرا از مقاوم‌ترین گونه‌های گیاهی محسوب می‌شوند. دانه‌های درختان حرا ابتدا روی درخت جوانه زده و سپس از پایه مادری خود جدا شده و در گل‌های پای درختان فرو می‌روند. این جوانه‌ها نهال جدیدی به وجود آورده و به این شکل تکثیر می‌شوند. برگان درختان حرا باریک و بیضی شکل بوده و میوه آن‌ها نیز بادامی شکل است. این میوه‌ها در تابستان می‌رسند و بعد از گذشت مدتی در آب افتاده و ریشه می‌زنند. درختان حرا ریشه‌های کوتاهی داشته و تعداد زیادی ریشه فرعی دارد که به سمت بالا حرکت می‌کنند. این ریشه‌های فرعی به طور متوسط می‌توانند تا ۳۰ سانتی متر رشد کنند.
کاربرد درخت حرا
درختان حرا کاربردهای مختلفی دارند که به طور مختصر در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- مردم در گذشته از گل جنگل حرا برای لاغر شدن استفاده می‌کردند. این گل دارای نمک و آهک است.
- درختان حرا عمری طولانی داشته و به همین دلیل تنه‌هایی محکم دارند. در گذشته از تنه‌های محکم درخت حرا باید ساخت دهل استفاده می‌شده است و اولین دهل جزیره قشم با استفاده از چوب درختان حرا ساخته شده است.
- شیره درون آوندهای درختان حرا برای درمان بیماری‌های رایج پوستی استفاده می‌شود.
- چوب درخت حرا در اثر سوختن دود سیاهی از خود منتشر نمی‌کند بنابراین برای تهیه زغال از آن استفاده می‌شود.
- میوه و برگ درخت حرا خواص دارویی متنوعی دارند.
- ریشه‌های درختان حرا مانند سدی طبیعی در مقابل طوفان‌ها و امواج دریایی عمل می‌کنند.
- از چوب درختان حرا در تهیه خمیر کاغذ استفاده می‌شود.
- تامین غذای دام
- تولید چوب
جنگلهای حرا کجاست؟
جنگلهای حرا از جاذبه‌های گردشگری هرمزگان محسوب می‌شوند. این جنگل‌ها در تنگه خوران و در بخشی مابین استان هرمزگان و جزیره قشم واقع شده‌اند. جنگلهای حرا در سواحل شمال غربی جزیره قشم قرار داشته و زیباترین بخش این جنگل‌ها در مثلث منطقه گازی گورزین، روستای کوران و بندر لافت واقع است. هیچ راه خشکی از سواحل قشم به جنگلهای حرا وجود ندارد. برای دسترسی به جنگلهای حرا تنها راه آبی موجود است. برای دسترسی به این جنگل‌ها باید به اسکله سهیلی، اسکله بندر لافت یا اسکله روستای طبل بروید و از آنجا قایقی را کرایه کنید. اسکله سهیلی مشهورترین اسکله برای سفر به جنگلهای حرا محسوب می‌شود و دارای امکاناتی نظیر سوپر مارکت، سرویس بهداشتی و فروشگاه صنایع دستی و سوغاتی است.
بهترین زمان سفر به جنگلهای حرا
با توجه به گرمای هوا در مناطق جنوبی کشور اواخر پاییز، اوایل زمستان یا اوایل بهار بهترین زمان‌های سفر به این جنگل‌ها محسوب می‌شوند. ساعت بازدید از جنگلهای حرا متغییر بوده و قایق‌ران‌ها اطلاعاتی خوبی در این زمینه دارند. اگر در حد فاصل بین جزر و مد دریا در جنگلهای حرا باشید، این احتمال وجود دارد که قایق شما گیر بیفتد؛ اما نگران نباشید چون قایق‌ران‌ها از زمان جزر و مد دریا اطلاع دارند. جزر و مد در جنگلهای حرا تقریبا هر ۶ ساعت یک بار اتفاق میفتد.
تفریحات جنگلهای حرای قشم؛ تجربه‌ای متفاوت از طبیعت بکر جنوب ایران
جنگلهای حرای قشم یکی از منحصربه‌فردترین جاذبه‌های طبیعی ایران هستند که به دلیل اکوسیستم کم‌نظیر خود، هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از سراسر کشور است. این جنگل‌ها با پوشش مانگرو و مسیرهای آبی پیچ‌درپیچ، فرصت‌های متنوع و جذابی برای ماجراجویی و طبیعت‌گردی فراهم می‌کنند.
- قایق‌سواری در میان درختان مانگرو
یکی از محبوب‌ترین تفریحات جنگلهای حرای قشم، قایق‌سواری میان آبراه‌های آرام و سرسبز است. گردشگران با اجاره قایق‌های محلی از اسکله‌های نزدیک می‌توانند وارد عمق جنگل شوند و از تماشای درختان شناور مانگرو که ریشه‌های آن‌ها در آب شور رشد می‌کند لذت ببرند. این تجربه آرامش‌بخش، فرصت بی‌نظیری برای لمس زیبایی‌های طبیعی و مشاهده زندگی جانوری منطقه فراهم می‌آورد.
- عکاسی و ثبت مناظر کم‌نظیر
وجود چشم‌اندازهای فوق‌العاده، انعکاس نور بر سطح آب و حضور پرندگان متعدد، جنگلهای حرای قشم را به بهشت عکاسان طبیعت تبدیل کرده است. در هر ساعت از روز، به‌ویژه هنگام طلوع و غروب، مناظری خلق می‌شود که با هیچ نقطه دیگری قابل مقایسه نیست.
- پرنده‌نگری؛ آشنایی با زیستگاه پرندگان مهاجر
این جنگل‌ها یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های پرندگان مهاجر در جنوب ایران هستند. گونه‌هایی مانند حواصیل، اگرت، پلیکان و فلامینگو در فصل‌های مختلف در حرا دیده می‌شوند. برای علاقه‌مندان به پرنده‌نگری، قایق‌سواری یا استقرار در نقاط مرتفع اطراف جنگل فرصت مناسبی برای مشاهده رفتار طبیعی این پرندگان فراهم می‌کند.
- ماهیگیری در زمان مد آب
جنگلهای حرای قشم به دلیل جریان‌های منظم مد و جزر، مکان مناسبی برای ماهیگیری محسوب می‌شوند. در زمان مد آب، انواع ماهیان و آبزیان از جمله خرچنگ و میگو در میان ریشه‌های مانگرو جمع می‌شوند و تجربه صید در این محیط بکر را لذت‌بخش‌تر می‌کنند.
- شترسواری اطراف جنگل
در برخی بخش‌های اطراف جنگل، امکان شترسواری برای گردشگران فراهم است. این فعالیت جذاب، حال‌وهوای سفرهای سنتی در سواحل جنوبی ایران را زنده کرده و تجربه‌ای متفاوت از گشت‌وگذار در طبیعت ارائه می‌دهد.
- کمپ در ساحل و تماشای پرندگان
یکی دیگر از فعالیت‌های محبوب، کمپینگ در سواحل اطراف جنگلهای حرا است. اقامت در نزدیکی ساحل، مشاهده پرندگان هنگام غروب و شنیدن صدای امواج، لحظاتی به‌یادماندنی برای گردشگران رقم می‌زند.
- بازدید هنگام جزر و مد؛ زمانی متفاوت برای کشف جنگل
در زمان جزر آب، ریشه‌های تنومند درختان مانگرو از سطح آب بیرون می‌آید و امکان قدم‌زدن میان آن‌ها فراهم می‌شود. در مقابل، مد آب چهره‌ای کاملاً متفاوت از جنگل ارائه می‌دهد و درختان تا نیمه در آب فرو می‌روند. این تغییرات مداوم باعث شده جنگلهای حرای قشم در هر ساعت از روز جلوه‌ای متفاوت و شگفت‌انگیز داشته باشند.
- غروب بی‌نظیر میان جنگلهای حرا
قایق‌سواری هنگام غروب، بدون شک یکی از زیباترین لحظات سفر به جنگلهای حرای قشم است. رنگ‌های گرم آسمان که بر سطح آب منعکس می‌شود، تصویری خلق می‌کند که برای همیشه در ذهن گردشگران ماندگار خواهد بود.
جنگلهای حرای قشم با اکوسیستم ویژه مانگرو که قابلیت تبدیل آب شور به آب شیرین را دارد، یکی از مهم‌ترین زیست‌بوم‌های کشور به شمار می‌روند. بازدید از این منطقه به همه علاقه‌مندان طبیعت توصیه می‌شود؛ زیرا ترکیبی کم‌نظیر از آرامش، حیات‌وحش و زیبایی‌های طبیعی را در خود جای داده است.
هزینه بازدید از جنگلهای حرا
بازدید از جنگلهای حرا نیازی به تهیه بلیط ندارد. شما باید به اسکله رفته و سوار قایق‌های تندرو یا کلبه‌های شناور شوید. هزینه استفاده از هر یک از آن‌ها متفاوت است. این شناورها معمولا ۶ الی ۸ نفر ظرفیت دارند. شما می‌توانید منتظر بمانید تا ظرفیت آن‌ها تکمیل شود و سپس حرکت کند یا اینکه هزینه تمام افراد را بپردازید و قایق را به طور دربست اجاره نمایید.
جاذبه‌های گردشگری نزدیک به جنگل حرا
از جاذبه‌های گردشگری نزدیک به جنگلهای حرا می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- تنگه چاهکوه: در فاصله ۲۶ کیلومتری از جنگلهای حرا
- دره تندیس‌ها: واقع در فاصله ۸ کیلومتری از جنگلهای حرا
- بام قشم: واقع در فاصله ۷ کیلومتری از جنگلهای حرا
- دره ستارگان: واقع در ۵۳ کیلومتری جنگلهای حرا
- گورستان تاریخی روستای لافت: ۳۵ کیلومتر از جنگلهای حرا فاصله دارد.
- قلعه پرتغالی‌ها: در فاصله ۳۴ کیلومتری از جنگلهای حرا
همچنین در نزدیکی جنگلهای حرا روستاهای سهیلی، طبل و هفت رنگو قرار دارند. در این روستاها می‌توانید رستوران‌های متنوع و اقامتگاه‌های متعددی را بیابید.
سؤالات متداول درباره جنگلهای حرای قشم
در ادامه مجموعه‌ای از پرسش‌های رایج گردشگران درباره جنگلهای حرای قشم را همراه با پاسخ‌های دقیق و قابل‌اعتماد مشاهده می‌کنید. این بخش به شما کمک می‌کند سفر خود را بهتر برنامه‌ریزی کرده و تجربه‌ای کامل‌تر از بازدید این اکوسیستم ارزشمند داشته باشید.
- بهترین زمان بازدید از جنگلهای حرا قشم کی است؟
بهترین زمان برای بازدید از جنگلهای حرای قشم هنگام جزر آب است؛ زیرا در این زمان ریشه‌های مانگرو آشکار می‌شوند و امکان پیاده‌روی یا مشاهده نزدیک‌تر درختان فراهم می‌شود. از نظر آب‌وهوا نیز فصل پاییز تا اوایل بهار با هوای معتدل، مناسب‌ترین زمان برای طبیعت‌گردی در این منطقه است.
- ورودی جنگلهای حرا چقدر است؟
معمولاً بازدید از جنگلهای حرا رایگان است؛ اما برای ماجراجویی در مسیرهای آبی باید از قایق‌های محلی استفاده کنید. هزینه اجاره قایق متغیر بوده و بهتر است قیمت‌های به‌روز را از اسکله‌های نزدیک جنگل استعلام کنید.
- چطور به جنگلهای حرا قشم دسترسی پیدا کنیم؟
جنگلهای حرا در نزدیکی شهر قشم قرار دارند و دسترسی به آن‌ها بسیار آسان است. گردشگران می‌توانند با تاکسی، خودرو شخصی یا تورهای محلی به اسکله‌های اطراف جنگل برسند و از آنجا قایق‌سواری را آغاز کنند.
- آیا امکانات رفاهی یا رستوران نزدیک جنگل وجود دارد؟
در اطراف برخی اسکله‌ها و مناطق ورودی جنگل امکانات رفاهی و غذاخوری موجود است. با این حال برای گشت‌های طولانی پیشنهاد می‌شود آب، تنقلات و وسایل ضروری همراه داشته باشید تا با مشکلی مواجه نشوید.
- آیا امکان کمپ‌کردن در اطراف جنگلهای حرا وجود دارد؟
بله، در برخی نقاط ساحلی نزدیک جنگل امکان کمپینگ وجود دارد. برپایی کمپ در این مناطق فرصتی فوق‌العاده برای مشاهده پرندگان، تماشای ستارگان و تجربه سکوت بی‌نظیر طبیعت است.
- آیا تورهای گردشگری برای جنگلهای حرا برگزار می‌شود؟
بله، آژانس‌ها و دفاتر گردشگری محلی تورهای مختلفی شامل قایق‌سواری، پرنده‌نگری و بازدیدهای همراه با راهنمای محلی برگزار می‌کنند. اطلاعات دقیق‌تر را می‌توانید از هتل‌ها، اقامتگاه‌ها یا مراکز گردشگری قشم دریافت کنید.
- آیا بازدید از جنگلهای حرا برای کودکان و سالمندان مناسب است؟
بازدید از جنگلهای حرا معمولاً برای همه سنین مناسب است؛ اما به دلیل مسیرهای آبی و قایق‌سواری، توصیه می‌شود برای کودکان، سالمندان و افراد با محدودیت حرکتی مراقبت بیشتری انجام شود تا تجربه‌ای ایمن و لذت‌بخش داشته باشند.
این مجموعه سؤالات متداول می‌تواند به شما در برنامه‌ریزی بهتر سفر، شناخت کامل‌تر جنگلهای حرای قشم و بهره‌بردن از زیبایی‌ها و تفریحات منحصر‌به‌فرد این اکوسیستم ارزشمند کمک کند.
سخن پایانی
جنگل های حرا از شگفت انگیزترین جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم هستند. درختان این جنگل با مد دریا به زیر آب فرو رفته و با جزر به مرور سر از آب بیرون می‌آورند. اواخر پاییز یا اوایل بهار بهترین زمان‌های سفر به جنگلهای حرا محسوب می‌شوند. برای بازدید از این جنگل‌ها می‌توانید از قایق‌های تندرو یا کلبه‌های شناور استفاده کنید.
