در کشور ایران به‌طور سالانه گردشگران بسیاری از اقصی نقاط کشور به استان فارس سفر می‌کنند و در کنار جاهای دیدنی شیراز به مسجد نصیر الملک نیز نظری می‌اندازند. این مسجد با بازی نور و رنگ در محیط خود هر کسی را به حیرت وا می‌دارد. مسجد نصیر الملک در سال‌های اخیر که بازار سلفی و عکاسی محبوب‌تر شده است، کمتر کسی را می‌بینید که به دلیل نقش و نقاره داخل مسجد بدون عکس برگردد.
معرفی مسجد نصیر الملک
مسجد نصیر الملک از خیره کننده‌ترین مساجد شهر شیراز است که به دوره قاجاریه قدمت آن برمی‌گردد. این مسجد در محله‌ای قرار دارد که مربوط به خانواده قوام است و همچنین تعداد زیادی از آثار تاریخی در آن دوران واقع شده است. اسم دیگر مسجد نصیرالملک، مسجد صورتی نیز است که محبوبیت بسیاری در میان گردشگران داخلی و خارجی دارد.
تاریخچه مسجد نصیر الملک
مسجد نصیر الملک به دستور حسن علی ملقب به نصر الملک ساخته شد که یکی از بزرگان سلسه قاجار نیز بود. معماری این مسجد توسط محمد حسن معمار بوده است. ۱۲ سال طول کشید تا این بنا ساخته بشود، یعنی از سال ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ هجری قمری. زیربنای مسجد ۲۲۱۲ متر مربع و مساحت آن برابر با ۲۹۸۰ مترمربع است. مرمت و حفظ و نگهداری این بنا با رعایت استاندارهای بین المللی از سال‌های پیش توسط نصیرالملک به تولیت آقای محمود قوام و همچنین مدیریت آقای مهندس کوروش جاویدی آغاز و همچنان ادامه دارد.
معماری مسجد نصیرالملک
سردر ورودی مسجد نصیر الملک
در ورودی این مسجد طاق نما بسیار بزرگی وجود دارد که سقف آن با کاشی‌های هفت رنگ طراحی و زینت داده شده است. ازاره طاق نما نیز از سنگ گندمک بوده و طاق نما ورودی آن مقرنس کاری با استفاده از کاشی هفت رنگ است. دو در چوبی، درهای ورودی این مسجد محسوب می‌شوند که در بالای آن روی سنگ مرمر شعری از شاعر شوریده شیرازی نوشته شده است.
شبستان غربی مسجد نصیرالملک
مسجد نصیرالملک از دو شبستان غربی و شرقی تشکیل شده است. هر دو شبستان به دلیل جهت‌گیری ساختمان، در امتداد محور قبله قرار دارند. شبستان غربی پوشش آجری بوده و از شبستان شرقی زینت و زیبایی بهتری دارد. طاق این شبستان روی ستون‌های سنگی قرار دارد و با طرح مارپیچ کار شده است. ستون‌ها در دو ردیف شیش تایی یعنی به تعداد ۱۲ به نیت ۱۲ امام قرار دارد. شبستان غربی دارای هفت درگاه است که با هفت در چوبی و شیشه‌های رنگی به صحن مسجد مرتبط شده است. شبستان غربی به عنوان شبستان زمستانه نیز یاد می‌شود. ایوانی به عرض ۶ متر قرار دارد و به وسیله هشت طاق نما از حیاط جدا و هفت جرز آجری دارد. روی جرزها و در پیشانی طاق نما آیات قرآنی و نقوش گل و بوته کاشی کاری شده است.
شبستان شرقی مسجد نصیرالملک
سنگ تراشی و زینت‌های این شبستان از مسجد وکیل و مسجد مشیر شیراز الهام گرفته شده است. همچنین از سنگ گندمک یک پارچه ساخته شده و طاق و دیوارهای شبستان با کاشی کاری‌های فوق‌العاده تزیین کرده‌اند. آسمانه آن با نقوش گل و بوته و نقوش اسلیمی و چند آیه از آیات قرآن به خط ثلث عالی آراسته شده است. کف شبستان شرقی با کاشی‌های فیروزه‌ای زینت شده و سنگ کف محراب از کف شبستان پایین‌تر و از جنس مرمر است. این شبستان به شبستان تابستانه نیز معروف است. در شبستان شرقی یک دری وجود دارد که به چاه آب گشوده می‌شود. این مکان دارای دالان و حوض‌چه است.
طاق مروارید
مسجد نصیرالملک از دو ایوان شمالی و جنوبی تشکیل شده که شبیه به هم نیستند. به‌طورکلی ایوان شمالی از ایوان جنوبی زیبایی بیشتری دارد. ایوان شمالی سه نیم طاق در سه طرف دارد که از سمت چهارم به صحن می‌توانید بروید. طاق میانی که دارای طاق بلندی است به طاق مروارید مشهور بوده و بر دیواره های این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته شده است و در سمت چپ این طاق تاریخ ۱۲۹۹ هجری قمری نام برده شده است. این ایوان چهار غرفه دارد و سقف میانی با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه تزیین شده و در لابه‌لایه‌ی آجرهای بدنه طاق مروارید چوب‌هایی وجود دارد که از لرزش زلزله جلوگیری می‌کند.
گاو چاه
امروزه امکاناتی در زندگی روزمره داریم که تصور ۲۰۰ سال قبل برای ما ممکن است سخت به نظر برسد. آن دوران برای آب کشیدن از چاه از گاو یا جانوران دیگر کمک می‌گرفتند. چاه مسجد نصیرالملک از قدیم وجود داشته و گاو چاه از حیوانات نگهداری میکرده که بتوانند از چاه آب بکشند.
امامزاده زنجیری
امامزاده سید جلال‌الدین که از نوادگان امام سجاد محسوب می‌شود که به امامزاده زنجیری معروف است. آرامگاه او در شمال شرقی مسجد نصیرالملک در حیاطی کوچک قرار گرفته است. در دوران صفوی بنای امام زاده زنجیری ساخته شده؛ اما بعضی از تزیین‌های امامزاده در دوره زندیه و قاجاریه انجام شده است.
ساعات بازدید و بلیط مسجد نصیرالملک
ساعات بازدید مسجد در دو نیمه سال مختلف است. در نیمه اول سال می‌توانید از ساعت ۸ تا ۱۷ از مسجد دیدن کنید و در نیمه دوم سال از ساعت ۷ تا ۱۷ عصر برای بازدید می‌توانید بروید. مسجد نصیرالملک در روزهای اربعین و تاسوعا و عاشورا و شهادت امام علی و رحلت پیامبر و رحلت امام خمینی و شهادت امام جعفر صادق تعطیل است. این مجموعه به عنوان مسجد موزه فعالیت می‌کند و بلیط آن برای گردشگران داخلی ۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰ هزار تومان است. همچنین اقامه نماز به صورت انفرادی برای افراد امکان پذیر است.
مسیرهای دسترسی به مسجد نصیرالملک
چه رستوران‌هایی در نزدیکی مسجد نصیرالملک قرار دارد؟
رستوران سنتی داش اکل: ۵۰۰ متر
رستوران پرندگی چهارفصل: ۳۵۰ متر
کافه رستوران سلطنت بانو: ۱۶۰ متر
در نزدیکی مسجد نصیرالملک از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟
نارنجستان قوام: ۳۵۰ متر
مسجد شاه چراغ: ۱٫۸ کیلومتر
مدرسه خان شیراز: ۶۵۰ متر
مسجد عتیق: ۱٫۶ کیلومتر
مسجد وکیل: ۱٫۲ کیلومتر
چه هتل‌هایی در نزدیکی مسجد نصیرالملک قرار دارند؟
هتل حیدری: ۲۱۰ متر
هتل لطفعلی خان شیراز: ۵۰۰ متر
خانه تاریخی سووشون: ۵۰۰ متر
هتل نارنجستان: ۱۷۰ متر
هتل سنتی راز: ۴۰۰ متر
بهترین زمان بازدید از مسجد نصیرالملک
بهترین زمان برای بازدید از مسجد نصیرالملک، صبح زود است، زمانی که درهای مسجد به روی بازدیدکنندگان باز می‌شود و تابش نور خورشید از طریق شیشه‌های رنگی زیبای مسجد جلوه خاصی می‌یابد. توصیه می‌شود که قبل از ساعت ۱۰ صبح در مسجد باشید تا بتوانید از نور اریب خورشید که از پنجره‌های رنگین به داخل می‌تابد، لذت ببرید. این زمان ایده‌آل است تا بازی رنگ و نور را بر روی فرش‌ها و دیوارهای مسجد تجربه کنید.
همچنین، تجربه گردشگران نشان می‌دهد که نیمه دوم سال، یعنی پاییز و زمستان، زاویه تابش نور خورشید جذاب‌تر از بهار و تابستان است. بنابراین، اگر به دنبال تجربه‌ای ویژه‌تر و دیدن نور خورشید با رنگ‌های خیره‌کننده هستید، زمان بازدید خود را در صبح زود و در نیمه دوم سال برنامه‌ریزی کنید.
سخن پایانی
مسجد نصیرالملک در شیراز به دلیل زیبایی خارق‌العاده‌ای که دارد توجه خیلی‌ها را به خود جلب کرده است. برای بازدید به مسجد می‌توانید در فصل بهار به شیراز سفر کنید و از بناهای تاریخی در کنار آب و هوای معتدل لذت کافی را ببرید. مسجد نصیرالملک رقص نوری را در داخل بنا به وجود می‌آورد که هر بیننده‌ای را شیفته خود می‌کند. مسجد مملو از آینه‌های رنگی است که بازدید از آن را نباید از دست بدهید. برای رفتن به مسجد می‌توانید با خط یک مترو و یا اتوبوس خط ولیعصر و یا حتی اسنپ استفاده کنید.
سوالات متداول:
مسجد نصیرالملک کجاست؟
این مسجد در محله گودعربان و خیابان لطفعلی‌خان زند در شهر شیراز واقع شده است.
بهترین ساعات و زمان بازدید از مسجد نصیرالملک چه زمانی است؟
بهترین زمان برای بازدید از مسجد نصیرالملک و تماشای بازی نور و رنگ، بین ساعت ۸ تا ۱۰ صبح است. این زمان برای عکاسی و لذت بردن از انعکاس نور خورشید از طریق شیشه‌های رنگی بسیار مناسب است.
ساعات بازدید مسجد نصیرالملک چگونه است؟
ساعات بازدید در نیمه اول سال (بهار و تابستان) بین ۸ تا ۱۷ است، در حالی که در نیمه دوم سال (پاییز و زمستان) ساعات بازدید از ۷ تا ۱۶:۳۰ است. این مسجد در برخی مناسبت‌ها مانند اربعین، تاسوعا، عاشورا، شهادت امام علی (ع)، رحلت پیامبر (ص)، رحلت امام خمینی (ره)، و شهادت امام جعفر صادق (ع) تعطیل است.
هزینه بازدید از مسجد نصیرالملک چقدر است؟
مسجد نصیرالملک امروزه به عنوان مسجد-موزه فعالیت می‌کند. در سال ۱۳۹۹، هزینه بلیط برای گردشگران داخلی ۵ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰ هزار تومان بود. امکان اقامه نماز به صورت انفرادی نیز وجود دارد.
اگر قصد بازدید از این مسجد را دارید، پیشنهاد می‌شود با توجه به ساعات بازدید و هزینه ورودی، برنامه‌ریزی کنید تا بهترین تجربه را از این مکان زیبا داشته باشید.
