در این مقاله از معرفی جاهای دیدنی تهران تصمیم گرفتیم تا شما را با باغ فردوس که یکی از معروف ترین و زیباترین باغ های پایتخت ایران می باشد آشنا کنیم. در ادامه با مجله گردشرو همراه باشید.
تهران پایتخت و بزرگترین شهر ایران است، واقع در شمال ایران. این شهر در استان تهران واقع شده و مرکز فرهنگی، اقتصادی و سیاسی کشور است. تهران دارای جمعیت بسیار زیادی است و یکی از شهرهای پرتراکم جهان محسوب میشود.
شهر تهران در عصر قاجار عنوان پایتخت انتخاب شد و از آن زمان بهعنوان مرکز اصلی حکومت، صنعت، تجارت و فرهنگ در ایران شناخته میشود. تهران دارای امکانات فراوانی از جمله مراکز تاریخی، فرهنگی، پارکها، موزهها و بازارهای متنوع است.
از جمله نقاط دیدنی تهران میتوان به برج میلاد، موزه ملی ایران، گلستان کاخ، اشاره کرد. همچنین تهران دارای مسیرهای متروی عظیمی است که از جمله ویژگیهای حمل و نقل عمومی شهر محسوب میشود.
برج میلاد نیز بهعنوان یک نماد معاصر این شهر شناخته میشود. موزهها، پارکها و بازارهای تهران نیز جاذبههای گردشگری مهمی دارند.
تهران همچنین دارای سیستم حملونقل عمومی فراوانی است، از جمله متروی پرسرعت و اتوبوسهای شهری که امکان دسترسی آسان به نقاط مختلف شهر را فراهم کردهاند. این شهر یک مرکز تجاری نیز محسوب میشود که در آن مراکز خرید معروفی نظیر مرکز خرید ایرانمال و گالری میلاد واقع شدهاند. ساکنان اصلی شهر تهران در طول تاریخ اغلب فارسی زبان بودند، اما با گسترش و رشد این شهر، افراد و گروههای مختلفی از اقوام مختلف مانند آذری، کرد، مازندرانی، گیلک، ارمنی، عرب، لر و غیره به تهران مهاجرت کردند. سوغات و صنایع دستی تهران ممکن است در مقایسه با برخی شهرهای دیگر کشور، چندان گسترده و غنی نباشند، اما تعدادی از محصولات محلی و جذاب وجود دارند که میتوانند به عنوان یک یادگار خوب از این شهر شناخته شوند:
- پُشته دوزی، گلیم و جاجیم بافته ایلات تهران
- کارهای خراطی با چوب
- انواع جواهرات و زیورآلات، کیف و کفش چرمی، آثار شیشهای، نمدمالی
معرفی
باغ فردوس تهران یکی از معروف ترین و زیباترین باغ های تاریخی در شهر تهران است. این باغ در منطقهٔ جنوبی شهر واقع شده و دارای تاریخچهای باستانی و فرهنگی است. باغ فردوس به عنوان یکی از مناطق تفریحی محبوب در تهران شناخته میشود و گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور به این مکان سفر میکنند.
این باغ از زمان حکومت قاجار به عنوان محل تفریح برای خانوادههای شاهی بوده و در زمان پهلوی نیز به عنوان یکی از مراکز تفریحی و فرهنگی مهم تهران توسعه یافت. باغ فردوس دارای بناهای تاریخی، باغهای زیبا، و امکانات تفریحی متنوعی است که باعث جذب بازدیدکنندگان متعدد شده است.
در طول سال، باغ فردوس محل برگزاری رویدادهای مختلف فرهنگی، هنری، و ورزشی نیز میشود. این مکان به عنوان یک پارک عظیم با امکانات متنوع و مناظر طبیعی دلنشین، جاذبه زیادی برای افراد هر سن و طبقه اجتماعی دارد و به عنوان یک نماد از تاریخ و فرهنگ شهر تهران شناخته میشود.
پیشینه باغ فردوس تهران
در دوران حکومت قاجار، تعداد زیادی از باغهای فاخر در تهران بنا نهاده شدند و باغ فردوس به عنوان یکی از این آثار، تحت نظر یکی از اعضای دربار قاجار، در زمان حکومت محمد شاه، شکل گرفت. این باغ، به واقع بخشی از بزرگترین باغ تاریخی فردوس تلقی میشود، که در گذشته از اراضی میان اسدآباد و ولنجک در شمال تا الهیه در جنوب، دره تجریش در شرق و محمودیه در غرب، به عنوان جزء اراضی باغ فردوس به حساب میآمد.
پس از وفات محمدشاه در سال ۱۲۶۴ هـ.ق، ناصرالدینشاه تصمیم به خرید اطراف این باغ از مالکان گرفت و مساحت آن را گسترش داد. سپس، دختر خود را به معیرالممالک، فرزند نظامالممالک، به عنوان هدیه ازدواج اهدا کرد و معیرالممالک با استفاده از مهارتهای معماری خود، ساختمان عمارت جنوبی را به هزینههای چشمگیری احداث کرد. در این باغ، مراسم عروسی او نیز بهصورت یک رویداد باشکوه برگزار گردید.
این واقعه سبب شد تا باغ فردوس به عنوان نمادی از زندگی اشرافی و رویدادهای خاص شناخته شود. این مکان به عنوان میراث تاریخی، شاهد تحولات و رویدادهای فراوان در طول زمان بوده و از گذشته تاکنون، زیبایی و تاریخچه خود را بهطور ژرف نمایان میکند.
پس از درگذشت نظامالدوله، این باغ و ساختمان به دست پسرش، دوستعلی خان معیرالممالک، رسید. اما دوستعلی خان به این باغ و ساختمان ارزشی قائل نمیشد و هر زمان که به ییلاق میآمد،نزدیک قنات خود خیمهای برپا میکرد. به دلیل عدم توجه و نگهداری، این ساختمان به سمت فرسایش و خرابی حرکت کرد. او حتی سنگهای مرمر بنا را از محلشان جابجا کرد و آنها را در نمای عمارت امیریه (که در حال حاضر به عنوان مدرسه نظام فعلی شناخته میشود) به کار برد.
این باغ نمادی از زیبایی و ارج در دورهٔ مذکور بوده و تاریخچهای پرفراز و نشیب از مالکان و بنیانگذاران خود دارد. ایجاد این باغ و عمارتهای مجاور آن به دوران حکومت قاجار بازمیگردد و نمایانگر گذشتهای فرهنگی و تاریخی است که در این منطقه شاهد بوده است. باغ فردوس در طول زمان و در هر دوره تاریخی، شاهد تغییرات چشمگیری بوده است. بسیاری از بخشهای این فضا تحت حوادث مختلف تخریب گشته و اقداماتی نظیر احداث استخرهای متعدد، قناتها، ساختمانها و عمارتهای متنوع نیز اجرا شده است.
حتی پس از تبدیل باغ فردوس به موزه سینما، تغییرات اساسی ایجاد شده اند. اقداماتی چون نورپردازی داخلی و خارجی عمارت، پوشاندن دیوارهای داخلی با گچ، تقسیمات داخلی با دیوارهای سبک، و کفپوشی در عمارت انجام شدهاند. همچنین، ساختمانهای جدیدی نیز به این مجموعه افزوده شدهاند، که همگی به رونق و زیبایی باغ فردوس افزوده و تجربه بازدیدکنندگان را بیشتر میسازند.
باغ فردوس با مساحت بزرگ و موقعیت استراتژیک، همچنان به عنوان یکی از چشماندازهای با ارزش و تاریخی تهران شناخته میشود که همواره جاذبه فراوانی برای بازدیدکنندگان دارد.
در دوران پهلوی، باغ فردوس سرنوشت جدیدی یافت. در سال ۱۳۱۶، طبق دستور علی اصغر حکمت، وزیر معارف آن زمان، باغ فردوس خریداری شد و ساختمان آن بازسازی و دبیرستان شاپور تجریش در آن ایجاد شد. در دوران پهلوی دوم، این باغ به عنوان مکانی برای جشنهای ۲۵۰۰ سالگی ایران اختصاص یافت. پس از انقلاب نیز، مدتی تحت مالکیت صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. تا اینکه بنیاد سینمایی فارابی، سازمان میراث فرهنگی کشور و شهرداری تهران تصمیم به تبدیل آن به موزه سینما گرفتند و در نهایت، در ماه شهریور سال ۱۳۸۱، باغ فردوس داستان جدیدی را شروع کرد و به موزه سینمای ایران تبدیل شد.
تنها عمارت باقیمانده از باغهای اشرافی این منطقه، که به آن باغ فردوس معروف است، در اختیار موزه سینما قرار دارد. بخشهای دیگر این باغ نیز تغییر کاربری یافتند.
معماری باغ فردوس تهران
باغ فردوس، طبق اصول معماری باغهای ایرانی ساخته شده است. یکی از اصول مهم در طراحی این باغ این است که ورودی اصلی به سمت یک فواره زیبا هدایت میشود . عمارت نیز در امتداد محور اصلی باغ قرار گرفته است، که این امر یکی از اصول اساسی در ساخت باغهای ایرانی محسوب میشود.
عناصر آب، درختان، گلزارها و کنارهها از جمله اجزای اساسی و بیمانند باغ فردوس هستند. همه این عناصر با هم تنظیم شدهاند تا یک هماهنگی بینظیر در باغ ایجاد شود و باعث زیبایی و آرامش بیشتر باغ گردد. این مفاهیم، نشاندهنده تعهد به ارثیافتههای فرهنگی و معماری ایرانی در ساختار باغ فردوس میباشند.
در دل باغ فردوس، دو مجسمه برنزی از دو دانشمند بزرگ ایران، سهروردی و ابن هیثم، به چشم میخورند. این دونفر از بزرگترین علمای ایران بوده و ابن هیثم به عنوان نخستین دانشمند فیزیک نور در جهان شناخته میشود. پس از این دیدار مفرح، نگاه شما به عمارت زیبای باغ میافتد. این عمارت، آخرین یادگار از شکوه و جلال باغهای فردوس است و دیگر هیچ اثری از گذشته و نقشه باغ فردوس باقی نمانده است.
باغ فردوس با مساحت ۲۰ هزار متر مربع دارای یک عمارت به مساحت ۱۰۰۰ متر مربع است، که شامل سه و نیم طبقه با ابعاد ۲۶ متر عرض و تقریباً ۳۴ متر طول میشود. شیب زمین از شمال غربی به جنوب شرقی جهت دارد، و شیب آن به گونهای است که کف طبقه اول با قسمت جنوبی باغ همارتفاع بوده و سقف آن با قسمت شمالی باغ همصاف میآید. تمام اتاقها و سالنهای این ساختمان دارای گچبریهای زیبا در زیر حاشیه سقف هستند که به مقرنسکاریهای گل، شاخ و برگ معروف میباشند.
سینما باغ فردوس
در ماه شهریور سال ۱۳۷۳، اقدام به ایجاد موزه سینما در تهران با تلاش مدیران مرکز توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری شد. این طرح پس از کوششهای فراوان شخصیتهایی چون عباس کیارستمی، استاد عزتالله انتظامی، غلامرضا جلال امیدی، امیر ثباتی، بهزاد رحیمیان و عزیزالله ساعتی، در سال ۱۳۷۷، در محل اولیه خود، یعنی خیابان لالهزار، کوچهی پیرنیا، با حضور معاون اول رئیسجمهوری حبیبی، به افتتاح رسید. فعالیتهای ابتدایی این موزه شامل انتشار کتب، ارائه کارت پستال، مجموعهای از موسیقیهای متن فیلمهای ایرانی و برگزاری جشنهای ۱۰۰ سالگی سینما بود.
بخشهای مختلف موزه سینما باغ فردوس :
- تالار معاصران : یک فضای معرفی و تبادل نظر دربارهٔ هنرمندان معاصر سینماست. در این تالار، پرترهها و اطلاعات مربوط به شخصیتهای برجسته در زمینه بازیگری، کارگردانی، آهنگسازی و تصویربرداری به نمایش گذاشته شدهاند. این فضا فرصتی است برای طرفداران سینما و هنرمندان برای ارتباط و تبادل ایدهها در مورد هنر سابقه و آثار جدید این هنرمندان فراهم کند.
- تالار بینالمللی: در این تالار، جوایز افتخارآفرین هنرمندان ایران در صحنه بینالمللی همچون نخل طلایی کن، شیر ونیز، خرس برلین و دیگر جوایز برجسته جهانی سینما، همراه با پوسترهایی از فیلمهای ایرانی که به جشنوارههای جهانی حضور یافتهاند، جمعآوری شده است.
- بخش سینمای کودک و نوجوان: در این بخش، شما میتوانید با عروسکهای محبوبی همچون کُلاه قرمزی، پسرخاله و همچنین تصاویری از بازیگران و صاحبنظران سینمای کودک آشنا شوید.
- بخش سینمای دفاع مقدس: در این بخش از تالار، هنر و زیبایی هر آثار جنگی که به تاریخ و افتخار کشور زینت میبخشد، به نمایش گذاشته شده است. اینجا جایی است که تمام جزئیات مرتبط با فیلمها، بازیگران، کارگردانان، و دیگر عوامل اصلی این آثار درخشان به دیدار علاقمندان میآید.
- تماشاخانه: در این اتاق خاص از موزه سینما، بازسازی دقیقی از سینماهای دهههای ۳۰ و ۴۰ به چشم میخورد و نخستین تصاویر سینمای ایران باز میشود. اینجا جایی است که با یک سفر جذاب به گذشته، تاریخ سینمای ایران بازسازی میشود.
- بخش صدا و دوبله: در این بخش از موزه، یک نمایشگاه جذاب از ابزارهای قدیمی صدابرداری برگزار شده است. غرفه علی کسمایی، پدر دوبله ایران، با نقش مهم خود، به بازدیدکنندگان این اتاق تجربهای خاص از نخستین فیلمهای دوبله شده را ارائه میدهد..
- خانه فرهاد: با گوش دادن به صدای فرهاد، در این اتاق نمادین به جزئیاتی از زندگی این خواننده برجسته وارد میشوید. یادگارهای شخصی، سازهای موسیقی او، و کتابهایش در اینجا نگهداری میشوند.
- تماشاخانه: در این اتاق خاص از موزه سینما، بازسازی دقیقی از سینماهای دهههای ۳۰ و ۴۰ به چشم میخورد و نخستین تصاویر سینمای ایران باز میشود. اینجا جایی است که با یک سفر جذاب به گذشته، تاریخ سینمای ایران بازسازی میشود.
- بخش صدا و دوبله: در این بخش از موزه، یک نمایشگاه جذاب از ابزارهای قدیمی صدابرداری برگزار شده است. غرفه علی کسمایی، پدر دوبله ایران، با نقش مهم خود، به بازدیدکنندگان این اتاق تجربهای خاص از نخستین فیلمهای دوبله شده را ارائه میدهد.
- خانه فرهاد: با گوش دادن به صدای فرهاد، در این اتاق نمادین به جزئیاتی از زندگی این خواننده برجسته وارد میشوید. یادگارهای شخصی، سازهای موسیقی او، و کتابهایش در اینجا نگهداری میشوند.
نمایشگاه ارامنه
رامنه در فرایند گسترش و پیشرفت سینمای ایران نقش بسیار بزرگی ایفا کردند. افرادی چون سامویل خاچکیان، آوانس اوگانیانس، واطان آنتانسیان و سایر فردان برجسته این اقلیت، با تلاشها و مشارکتهای خود، سینمای ایران را به پیشرفتهای چشمگیری راهنمایی کردند. از آثار بزرگ این شخصیتها میتوان به تجهیزات و تکنولوژیهای قدیمی سینما اشاره کرد که در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شده است.
.در این نمایشگاه، آثار و تجهیزات مهم و قدیمی این افراد و سهم آنها در پیشرفت سینمای ایران به عنوان یک نماد ارزشمند از تاریخ فیلمسازی این کشور به نمایش گذاشته شده است. این جشنواره این فرهنگ و تاریخ سینمایی را گرامی میدارد و فرصتی است تا با تاریخچه ارزنده ارامنه در صنعت سینما آشنا شویم.
امکانات باغ فردوس تهران
در باغ فردوس، سه سینما به نامهای فردوس، تمدن و سینماتوگراف فعالیت میکنند و به اکران فیلمهای برجسته سینمای کشور میپردازند. این سینماها با ارائه یک محیط زیبا و آرام به یک تجربه دلنشین را برایتان فراهم میکند.
- کافه باغ فردوس: در فضای موزه فردوس، یک کافه نیز در اختیار دیدارکنندگان قرار دارد که برای سپری کردن لحظات شاد و لذتبخش مناسب است. این کافه در غرب عمارت سینماتوگراف واقع شده و دو منطقه به نامهای پالت و تراس آفتاب مهتاب دارد. در منوی این کافه، المانهایی با ارتباط به سینما به کار گرفته شده است تا تجربهای متفاوت برای مهمانان فراهم آورد.
- کتابفروشی: در دل باغ فردوس، یک تلویزیون با رنگ قرمز واقع شده است که روی چهارپایه قرار دارد و جمله «به جاش، کتاب بخوانین» بر روی آن نوشته شده است. این تلویزیون شما را به سمت کتابفروشی حوض نقره هدایت میکند و با جذابیت خاص خود، نظر شما را جلب خواهد کرد.
- کافه ویونا: کافه مشهور و زنجیرهای ویونا نیز در سمت چپ باغ فردوس، پس از ورود به محوطه، قرار دارد.
در ناحیه ورودی به باغ فردوس، یک فضای بزرگ و گسترده برای عرضه و توزیع محصولات فرهنگی از جمله کتابها و پوسترها ایجاد شده است. این فضا با هدف ترویج فرهنگ و هنر، برای بازدیدکنندگان آماده شده و به ارمغان میآورد تا در معرض غنای فرهنگی و هنری قرار گیرند.
در این بخش از ساختمان موزه، فروشگاههای متنوعی فعالیت دارند که شامل پوشاک، شیرینی و شکلات، و صنایع دستی میشوند. این امکان به بازدیدکنندگان میدهد تا در یک فضای چندگانه، لذت ببرند و از خرید محصولات متنوع با کیفیت استفاده نمایند. این تنوع در فروشگاهها، زمینهای را فراهم میکند تا افراد با سلیقهها و ترجیحات مختلف، تجربه خریدی خاص و منحصر به فرد داشته باشند.
جاهای دیدنی اطراف باغ فردوس
در ارتباط با باغ فردوس، اطراف آن میزبان جاهای دیدنی و متنوعی هستند که گشت و گذار شما را لذتبخش خواهد کرد. میتوانید با بازدید از موزه موسسه باستانشناسی دانشگاه تهران و موزه زمان، در فرهنگ و تاریخ شهر غرق شوید. سپس با مراجعه به بازار تجریش، تجربهای خاص از خرید در این نقطه از تهران را تجربه کنید.
زیارت از امامزاده صالح و سپس شکمگردی در رستورانهای اطراف میتواند به تجربه زیارتی و معنوی شما افزوده شود. همچنین، یک پیادهروی آرام و لذتبخش در محیط دلپذیر این منطقه میتواند کلیه تجاربتان را به تکمیل برساند.
پس از ورود به موزه دکتر حسابی، شما با دنیایی از ارزشها و اثرات هنری متنوع مواجه خواهید شد. این موزه به گردآوری اقتناعات و اشیاء متعددی از دورانهای مختلف تاریخ و فرهنگ معاصر میپردازد. با مرور در سالنها و گشتزدن در نمایشگاههای مختلف، شما با شاهکارهای هنری و انسانی از جمله عتیقهها، نقاشیها، و آثار هنرمندان معاصر آشنا خواهید شد.
هر نمایشگاه در موزه دکتر حسابی داستانی منحصر به فرد را برای بازدیدکننده رقم میزند. از مجموعه گنجینه هنری گرفته تا نمایشگاههای موقت با موضوعات متنوع، اینجا یک فضای فرهنگی و هنری جذاب است که تاریخ و هنر را به نحوی زیبا و آموزنده به نمایش میگذارد. برخوردهای آموزشی و فرهنگی در موزه، این تجربه را برای شما به یک سفر دیدنی و آموزنده تبدیل میکند.
پس از خروج از باغ فردوس، برای دیدن کاخ سعدآباد، به سمت شمال حرکت کنید. با پیمودن مسافت ۲٫۶ کیلومتر، به مجموعه فرهنگی سعدآباد خواهید رسید. این مجموعه با ارثی غنی از تاریخ و فرهنگ ایران، در خود داستانهای جذاب و زیبایی از گذشته به نمایش میگذارد. از معماری خاص کاخ سعدآباد گرفته تا نمایشگاهها و فعالیتهای فرهنگی، اینجا یک مقصد فرهنگی و گردشگری پرطرفدار است که به شما امکان میدهد با تمدن و تاریخ کشور آشنا شوید.
آدرس باغ موزه فردوس تهران کجا است؟
این محله قاجاری از سمت شمال به ابتدای خیابان ولیعصر در میدان تجریش، از جهت جنوب به منطقه توتونچی، از سوی شرق به خیابان دربندی و از سوی غرب به خیابان ولیعصر منتهی میشود.
برای دستیابی به موزه سینما فردوس، میتوانید از خط یک مترو در ایستگاه تجریش پیاده شوید و پس از خروج در میدان قدس، با ۲۰ دقیقه پیادهروی در خیابان ولیعصر به سمت جنوب، به عمارت باغ فردوس برسید. همچنین این مسیر را میتوانید با تاکسی یا بیآرتی نیز طی کنید.
در صورت تمایل به استفاده از بیآرتی برای رسیدن به عمارت باغ موزه سینما، میتوانید از اتوبوسهای مسیر تجریش – راه آهن استفاده کنید و در ایستگاه باغ فردوس پیاده شده و به مقصد خود بروید.
در صورتی که تصمیم به استفاده از اتومبیل شخصی دارید، توصیه میشود که در کوچههای اطراف باغ موزه سینما پارک کنید یا به پارکینگ عمومی در میدان تجریش مراجعه کنید.
- آدرس باغ فردوس تهران: خیابان ولیعصر (شمال)، بعد از سه راه زعفرانیه، نزدیک به تجریش، باغ فردوس.
هزینه ورودی و ساعت بازدید از باغ موزه فردوس
روزهای کاری از شنبه تا جمعه از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۸ عصر، میتوانید به این عمارت مراجعه کنید. باید توجه داشته باشید که در ایام سوگواری و روزهای شنبه، این عمارت تعطیل است.
ساعات کاری غرفههای فرهنگی و کافههای باغ فردوس همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۲۴ شب است. هزینه ورودی برای بازدید کنندگان داخلی ۵ هزار تومان و برای بازدید کنندگان خارجی ۳ هزار تومان است. بازدیدهای گروهی و دانشجویی نیز باید هزینه معادل ۳ هزار تومان را پرداخت کنند.
نتیجه گیری
از میان عمارتهای معروف دوره قاجار در تهران و نزدیکی میدان تجریش، باغ فردوس از جمله جاهایی است که میتوان به زیبایی و شکوه این دوره پی برد. مسیر سرراست از میدان تجریش به سمت ولیعصر و ورود به باغ فردوس میانجامد. اما اگر از سمت موزه موسیقی و باغ هنر ایرانی به سمت باغ فردوس پیادهروی کنید، مسیری صفا و با شیب کمی اما زیبا پیش رو خواهید داشت.
باغ فردوس علاوه بر محیط زیبا، یک عمارت با شکوه و زیبایی دارد. داخل عمارت، تاریخ سینما از اولین فیلمهای صامت گرفته تا نام و نشان موسسین اولین سینماها و سالنهای نمایش فیلم روایت شده است. پوسترهای اولین فیلمهای صامت بر دیوارها نصب شدهاند و جزئیاتی از زندگی و آثار بازیگران معروف ایرانی نیز در این موزه یاد شده است. بی شک بازدید از این باغ تجربه بینظری برایتان رقم میزند.
